فلافل یک غذای سنتی و محبوب است که در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا رواج دارد. این غذای خوشمزه بهویژه در کشورهای مصر، لبنان، سوریه، فلسطین، و اردن شناخته شده است و در بسیاری از کشورها بهعنوان یک غذای خیابانی (Street Food) یا غذای سریع (Fast Food) شناخته میشود. فلافل معمولاً از ترکیب حبوبات مانند نخود یا فاصولیا (لوبیا سفید) تهیه میشود و به شکل توپهای سرخشده یا فلافلهای کوچک و گرد سرو میشود.
تاریخ دقیق پیدایش فلافل مشخص نیست، اما بهطور عمومی معتقدند که فلافل در مصر در دوران باستان اختراع شده است. برخی منابع بر این باورند که فلافل ابتدا از فاصولیا (لوبیا) تهیه میشده و در ابتدا بهعنوان غذای فقیرا و یا غذایی برای روزهداران در ماه رمضان مصرف میشده است. با گذشت زمان، فلافل بهویژه در کشورهای خاورمیانه محبوب شد و انواع مختلف آن با مواد و طعمهای مختلف در سراسر منطقه رواج پیدا کرد.
مواد اصلی فلافل بهطور کلی از ترکیب حبوبات و ادویهجات تشکیل میشود. معمولاً در ترکیب فلافل از نخود یا فاصولیا، سیر، پیاز، سبزیجات و ادویهجات استفاده میشود. برخی از مهمترین مواد تشکیلدهنده فلافل عبارتند از:
نخود (یا لوبیا): بیشتر فلافلها از نخود (در فلافلهای کلاسیک) یا لوبیا (در برخی مناطق) تهیه میشوند. این حبوبات پایه اصلی فلافل هستند که بعد از خیساندن و پختن بهصورت پوره یا خرد شده برای تهیه خمیر فلافل استفاده میشوند.
سیر و پیاز: سیر و پیاز به فلافل طعم و عطر خاصی میدهند. پیازها معمولاً ریز رنده میشوند و سیر خردشده نیز به عنوان طعمدهنده قوی در فلافل بهکار میرود.
سبزیجات: جعفری و گشنیز سبزیهای اصلی هستند که به فلافل اضافه میشوند تا طعم تازه و معطر ایجاد کنند.
ادویهجات: فلافل به ادویهجات متنوعی مانند زیرۀ خشک، زردچوبه، فلفل سیاه، کمی دارچین و سماق طعم میدهد. این ادویهجات باعث میشوند فلافل طعمی پرعطر و تند داشته باشد.
آرد و بیکینگ پودر: برای شکلگیری خمیر فلافل و نرم شدن آن، معمولاً مقداری آرد و گاهی کمی بیکینگ پودر به مواد اضافه میشود تا فلافلها بعد از سرخ شدن سبک و ترد شوند.
روغن: برای سرخ کردن فلافلها از روغن زیاد استفاده میشود. معمولاً فلافلها بهطور کامل در روغن غوطهور میشوند تا به صورت ترد و طلایی دربیایند.
آمادهسازی حبوبات: نخود (یا لوبیا) را باید چند ساعت در آب بخیسانید تا نرم شوند. این مرحله برای درست کردن فلافل ضروری است زیرا حبوبات باید نرم شوند تا راحتتر له شوند و خمیر یکدستی تهیه شود.
پوره کردن مواد: پس از خیساندن نخود یا لوبیا، آنها را در مخلوطکن یا آسیاب ریخته و با پیاز، سیر، سبزیجات و ادویهجات مخلوط کنید تا یک خمیر نرم و یکنواخت بهدست بیاید.
ترکیب مواد: بعد از اینکه خمیر آماده شد، مقداری آرد به آن اضافه کنید و اگر نیاز بود، کمی آب یا روغن اضافه کنید تا خمیر بهخوبی شکل بگیرد.
شکل دادن به فلافلها: خمیر بهدستآمده را بهصورت توپهای کوچک یا دیسکهایی با اندازه دلخواه درآورید.
سرخ کردن فلافلها: فلافلها را در روغن داغ و به مقدار زیاد سرخ کنید تا رنگ آنها طلایی و ترد شود. معمولاً فلافلها باید در روغن داغ تا زمانی که بهطور کامل برشته و پخته شوند، سرخ شوند.
فلافل معمولاً در کنار نانهای پیتا یا لواش بهعنوان یک ساندویچ سرو میشود. در داخل نان، فلافلها با سبزیجات تازه (مانند گوجهفرنگی، خیار، کاهو)، تاهینی (یک نوع سس کنجدی)، ماست یا حمص (پوره نخود) و حتی سماق و زرشک پر میشوند. برخی افراد فلافل را همراه با ترشیجات یا سالاد مصرف میکنند.
منبع پروتئین: فلافل بهویژه به دلیل وجود نخود یا لوبیا، منبع خوبی از پروتئین گیاهی است که برای افرادی که رژیم گیاهخواری دارند مناسب است.
غنی از فیبر: مواد تشکیلدهنده فلافل مانند نخود و سبزیجات به فلافل خاصیت فیبرداری میدهند که برای بهبود هضم و سلامت گوارش مفید است.
کمکالری: فلافل بهخصوص در صورتی که سرخ نشود و بهجای آن در آبپز یا پخته شود، میتواند بهعنوان یک غذای کمکالری محسوب شود.
غنی از ویتامینها و مواد معدنی: بهویژه به دلیل وجود سبزیجات و نخود، فلافل حاوی ویتامینهای گروه B، آهن، کلسیم، منیزیم و آنتیاکسیدانها است.
فلافل یکی از غذاهای محبوب در کشورهای خاورمیانه است که بهخاطر طعم لذیذ، ارزش غذایی و فرآیند ساده پخت آن، در سراسر جهان شناخته شده است. فلافل یک گزینه عالی برای کسانی است که به دنبال یک غذای خوشمزه و پرانرژی هستند، بهویژه برای گیاهخواران و افرادی که به دنبال مصرف پروتئین گیاهی هستند.